ارزیابی مرگ‌ومیر زودرس منتسب به مواجهه با ذرات معلق PM2.5و PM10 در شهر اصفهان با استفاده از مدل AirQ Plus و تحلیل GIS
کد مقاله : 1067-FSN
نویسندگان
امین تفرشی *
دانشگاه تهران، دانشکده محیط زیست
چکیده مقاله
آلودگی هوا یکی از نگرانی‌های مهم زیست‌محیطی و بهداشتی محسوب می‌شود، به‌ویژه در مناطقی که به‌سرعت در حال شهرنشینی هستند. ذرات معلق ریز ( PM2.5و PM10) به دلیل توانایی نفوذ به ریه‌ها و جریان خون، خطرات قابل‌توجهی برای سلامت انسان ایجاد می‌کنند و می‌توانند منجر به بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی و تنفسی و همچنین مرگ‌ومیر زودرس شوند. پژوهش حاضر به ارزیابی پیامدهای بهداشتی ناشی از مواجهه طولانی‌مدت با ذرات معلق در شهر اصفهان، ایران، طی سال 2024 با استفاده از مدل AirQ Plus و تحلیل سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) پرداخته است. میانگین سالیانه غلظت PM2.5 (در بازه 70.64 تا 133.41 میکروگرم بر مترمکعب) بیش از ده برابر حدود راهنمای سازمان جهانی بهداشت (WHO) گزارش شد. نرخ برآوردی مرگ‌ومیر زودرس در میان افراد بالای 30 سال بین 162 تا 358 مورد در هر 100,000 نفر برآورد گردید که بیانگر بار قابل‌توجه سلامت ناشی از آلودگی هوا است. تحلیل GIS نشان داد که غلظت ذرات معلق در نواحی صنعتی و پرترافیک در سطح بالاتری قرار دارد که نقش غالب فعالیت‌های انسانی در بروز مشکلات کیفیت هوا را برجسته و می‌سازد.
کلیدواژه ها
آلودگی هوا، ذرات معلق، مرگ‌ومیر، تحلیل GIS، خطر سلامت.
وضعیت: پذیرفته شده