| برنامهریزی فضایی تحولگرا برای تنوع زیستی و خدمات اکوسیستمی: درسهایی از اروپا و پیامدهای آن برای ایران |
| کد مقاله : 1130-FSN |
| نویسندگان |
|
جهانبخش بالیست *1، سوسن سلاجقه2 1گروه برنامه ریزی، مدیریت محیط زیست و HSE، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران 2استادیار گروه برنامه ریزی، مدیریت محیط زیست و HSET، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران |
| چکیده مقاله |
| : با افزایش تهدیدات جهانی مانند کاهش تنوع زیستی، تغییر اقلیم، گسترش بیرویه شهرها، آلودگی و تخریب زیستبومها، نیاز به برنامهریزی فضایی تحولگرا بیش از هر زمان دیگری مطرح شده است. پژوهش مرجع این پژوهش که بر ۲۸ برنامه فضایی در هفت کشور اروپایی تمرکز دارد، نشان میدهد که برنامههای فضایی میتوانند دارای ظرفیت تحولآفرین برای حفاظت از تنوع زیستی و خدمات اکوسیستم باشند، اما میزان تحقق این ظرفیت وابسته به نحوه طراحی چشماندازها، راهبردها، خطمشیها و مقررات است. در این مقاله، با استفاده از مفاهیم کلیدی مقاله مذکور، چارچوبی تطبیقی برای ایران ارائه میشود. نتایج نشان میدهد که بسیاری از چالشهای اروپا در زمینه حکمرانی، ناهماهنگی زمانی سیاستها، ضعف در اجرای سلسلهمراتب بینالمللی اجتناب–کاهش–ترمیم–جبران، و مشارکتبخشی بینبخشی در ایران نیز مشاهده میشود؛ اما فرصتهای قابلتوجهی برای تحول در برنامهریزی فضایی کشور وجود دارد. این مقاله پیشنهاد میکند که ایران با تقویت حکمرانی چندمقیاسی، اصلاح سازوکارهای قانونی، بهرهگیری از راهکارهای مبتنی بر طبیعت، و ایجاد ارتباط ساختاری میان طرحهای آمایش، طرحهای شهری و سیاستهای تنوع زیستی، میتواند مسیر تحولگرایانهای را در حفاظت اکوسیستمها دنبال کند. |
| کلیدواژه ها |
| برنامهریزی فضایی، تحولگرایی، تنوع زیستی، خدمات اکوسیستم، حکمرانی محیطی، اروپا، ایران. |
| وضعیت: پذیرفته شده |