ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و مدیریت ریسک لندفیل شهری: چارچوب یکپارچه طراحی-مدلسازی-پایش
کد مقاله : 1143-FSN (R1)
نویسندگان
شرکت مهندسین مشاور پنگان آوران *1، بهزاد قیاسی2، رضا قربانی3
1آذربایجان غربی، ارومیه، بلوار نبوت، ابتدای خیابان تمکین وش، ساختمان آوا ۳، طبقه اول، واحد 2
2استادیار دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
3کارشناس شرکت مهندسین مشاور پنگان آوران، کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی ارومیه
چکیده مقاله
دفن مهندسی‌ـ‌بهداشتی پسماندهای شهری در صورت طراحی و بهره‌برداری صحیح می‌تواند راهکاری کارآمد برای مدیریت پسماند باشد، اما پیامدهای بالقوه آن بر آب، خاک، هوا، تنوع‌زیستی و سلامت انسان نیازمند ارزیابی نظام‌مند است. این مطالعه با هدف تدوین چارچوبی یکپارچه برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی محل دفن پسماند شهرستان بوکان انجام شد. نخست، خط‌ مبنای محیطی با گردآوری داده‌های هیدروژئولوژی، کیفیت آب و خاک، ویژگی‌های اقلیمی و کاربری اراضی تهیه گردید. سپس گزینه‌های مکانی و شیوه‌های دفن و نیز سناریوهای اجرایی/بهره‌برداری تعریف شد. برای شناسایی و وزن‌دهی اثرات، از ماتریس‌های اثر (الهام‌گرفته از رویکرد لئوپولد) در دو فاز ساخت و بهره‌برداری استفاده شد و عوامل فیزیکی، شیمیایی، زیستی و اجتماعی-اقتصادی به‌صورت چندمعیاره ارزیابی گردید. خطرات مسیرهای انتشار آلاینده‌ها با مدل‌سازی انتقال آلودگی در آب‌های زیرزمینی و تحلیل حساسیت پارامترهای مؤثر بر تولید و نفوذ شیرابه بررسی شد. برنامه مدیریت و پایش شامل کنترل شیرابه، گاز لندفیل، گردوغبار، بو و صدا، مدیریت بار ترافیکی، ایمنی و بهداشت حرفه‌ای، و سازوکارهای مشارکت ذی‌نفعان تدوین گردید. نوآوری کار در یکپارچه‌سازی ماتریس اثر، مدل‌سازی ریسک هیدروژئولوژیک، سناریونگاری بهره‌برداری و پیوند آن با برنامه پایش است. این چارچوب می‌تواند مبنای طراحی مهندسی، مدیریت ریسک و تصمیم‌گیری مقرراتی در پروژه‌های دفن پسماند با شرایط مشابه باشد.
کلیدواژه ها
ارزیابی اثرات زیست‌محیطی (EIA)، لندفیل شهری، شیرابه مدل‌سازی انتقال (MT3DMS)، هیدروژئولوژی آبخوان (MODFLOW/MODPATH) ، برنامه پایش محیط‌زیستی (EMP)
وضعیت: پذیرفته شده